Ekonomia społeczna w polityce przeciwdziałania wykluczeniu społecznemu w Polsce
Social economy in policy of combating social exclusion in Poland

do pobrania/download PDF

Magdalena Pokora
Małopolska Szkoła Administracji Publicznej / Malopolska School of Public Administration
Uniwersytet Ekonomiczny w Krakowie / Cracow University of Economics
ul. Rakowicka 27
31-510 Kraków, Polska
magdalena.pokora(at)uek.krakow.pl


SŁOWA KLUCZOWE

ekonomia społeczna, wykluczenie społeczne, polityki publiczne

KEYWORDS

social economy, social exclusion, public policies

STRESZCZENIE

Celem artykułu jest analiza miejsca ekonomii i przedsiębiorczości społecznej w polityce nakierowanej na ograniczanie wykluczenia społecznego w Polsce. W pierwszej części przedstawiono definicje wykluczenia społecznego oraz znaczenie i funkcje ekonomii społecznej w rozwiązywaniu tego problemu. W drugiej części dokonano analizy strategii, programów i przepisów prawa dotyczących wykluczenia społecznego w Polsce. W przekonaniu Autorki przyjęte rozwiązania uwzględniają złożoność problemu wykluczenia społecznego. Ich realizacja jest jednak związana przede wszystkim z wydatkowaniem środków Unii Europejskiej. Kluczowym zadaniem pozostaje więc włączenie ekonomii i przedsiębiorczości społecznej do krajowych dokumentów ustawowych.

ABSTRACT

The aim of the article is to analyze the place of social economy and social entrepreneurship in policies aimed at re­ducing social exclusion in Poland. In the first part of the article, definitions of social exclusion and the importance and role of the social economy in solving this problem have been presented. Its second part analyzes the policies, programs and legal acts in the area of social exclusion in Poland. The author is convinced that above mentioned documents and regulation take into account the complexity of social exclusion. Their implementation, however, is mainly related to EU funds. A key task is therefore to include social economy and social entrepreneurship into the national legal acts.

LITERATURA / REFERENCES

Amin A. [2008], Nadzwyczajnie zwyczajnie. Działanie na polu ekonomii społecznej, „Zarządzanie Publiczne", nr 3(5).
Amin A., Cameron A., Hudson R. [2002], Placing the Social Economy, Routlege, London.
Blicharz J., Huchla A. [2008], Ustawa o działalności pożytku publicznego i o wolontariacie. Komentarz, Wolters Kluwer Polska, Warszawa.
Borzaga C. [2008], Nowe trendy w sektorze non-profit w Europie: pojawienie się przedsiębiorstw społecznych, [w:] J.J. Wygnański, Antologia kluczowych tekstów. Przedsiębiorstwo społeczne, Fundacja Inicjatyw Społeczno-Ekonomicznych, Warszawa.
Broda-Wysocki P. [2012], Wykluczenie i inkluzja społeczna. Paradygmaty i próby definicji, Instytut Pracy i Praw Socjalnych, Warszawa.
Burchard T., Le Grand J., Piachaud D. [2002], Degrees of exclusion: Developing a dynamic, multidimensional measure, Oxford University Press, Oxford.
Danecka M. [2014], Partycypacja wykluczonych. Wyzwanie dla polityki społecznej, Instytut Studiów Politycznych PAN & Oficyna Naukowa, Warszawa.
Davister C., Defourney J., Gregoire O. [2008], Przedsiębiorstwo społeczne integracji zawodowej WISE w Unii Europejskiej: przegląd kategorii, [w:] J. Wygnański, Antologia tekstów kluczowych. Przedsiębiorstwo społeczne, Fundacja Inicjatyw Społeczno-Ekonomicznych, Warszawa.
Dokument [2014], Dokument implementacyjny Strategii Rozwoju Kapitału Ludzkiego 2020: Narzędzia realizacji Strategii Rozwoju Kapitału Ludzkiego 2020, Ministerstwo Pracy i Polityki Społecznej, Warszawa.
Estivill J. [2003], Concepts and strategies for combating social exclusion. An overview, International Labour Organization, Portugal.
Europa 2020 [2010], Europa 2020 - Strategia na Rzecz Inteligentnego i Zrównoważonego Rozwoju Sprzyjającego Włączeniu Społecznemu, dostępne na: www.mg.gov.pl (12.05.2015).
European Commission [2010], Combating Poverty and Social Exclusion, Belgium.
Frieske K.W. [2008], Dialog wokół wykluczenia społecznego, „Dialog", nr 9.
Golinowska S., Morecka Z., Stryc M., Cukrowska E., Cukrowski J. [2008], Od ubóstwa do wykluczenia społecznego. Badania. Koncepcja. Wyniki. Propozycje. Polska. Europa. Świat, Instytut Pracy i Praw Socjalnych, Warszawa.
Gonzales V. [2007], Social Enterprises, Institutional Capacity and Social Inclusion, [w:] A. Noya, E. Clarence (red.), The Social Economy. Building Inclusive Economies, OECD.
Hausner J. [2008], Zarządzanie publiczne, Wydawnictwo Naukowe Scholar, Warszawa.
Jaworska A. [2013], Wykluczenie społeczne i marginalizacja - konceptualizacja zagadnień, [w:] D. Apanel, A. Jaworska (red.), Obszary wykluczenia społecznego - sfera biologiczna i środowiskowa, Wydawnictwo Adam Marszałek, Toruń.
Karwacki A., Rymsza M. [2011], Meandry upowszechniania koncepcji aktywnej polityki społecznej w Polsce, [w:] M. Grewiński, M. Rymsza (red.), Polityka aktywizacji w Polsce. Usługi reintegracji w sektorze gospodarki społecznej, WSP TWP, Warszawa.
Kaźmierczak T. [2007], Zrozumieć ekonomię społeczną, [w:] T. Kaźmierczak, M. Rymsza (red.), Kapitał społeczny. Ekonomia społeczna, Fundacja Instytut Spraw Publicznych, Warszawa.
Kowalczyk B. [2008], Ekonomia społeczna w pomocy społecznej w Polsce w walce z wykluczeniem społecznym, [w:] K. Wódz, S. Pawlas-Czyż, Praca socjalna wobec nowych obszarów wykluczenia społecznego. Modele teoretyczne, potrzeby praktyki, Wydawnictwo Edukacyjne Akapit, Toruń.
Krajowy [2014], Krajowy Program Przeciwdziałania Ubóstwu i Wykluczeniu Społecznemu 2020, Ministerstwo Pracy i Polityki Społecznej, Warszawa.
KPRES [2014], Krajowy Program Rozwoju Ekonomii Społecznej, Ministerstwo Pracy i Polityki Społecznej, Warszawa.
Leś E. [2008], Gospodarka społeczna i przedsiębiorstwo społeczne. Wprowadzenie do problematyki, Wydawnictwa Uniwersytetu Warszawskiego, Warszawa.
OECD [2013], Policy Brief on Social Enrepreneurial Activities in Europe, Luxembourg.
Pacut A. [2010], Przedsiębiorczość społeczna w Polsce - problemy i wyzwania, „Zarządzanie Publiczne", nr 4(14).
Panek T. [2011], Ubóstwo, wykluczenie społeczne i nierówności. Teoria i praktyka pomiaru, Oficyna Wydawnicza, Szkoła Główna Handlowa w Warszawie, Warszawa.
Pearce J. [2003], Social Enterprise in Anytown, Calouste Gulbenkian Foundation, Londyn.
Roelants B. [2002], Defining the Social Economy?, [w:] Preparatory Dossier to the First European Social Economy Conference in the EU Candidate Countries, Praha.
Rymsza M. [2014], Aktywna polityka społeczna w Europie. Activation services i nie tylko, [w:] A. Karwacki, T. Kaźmierczak, M. Rymsza, Reintegracja. Aktywna polityka społeczna w praktyce, Fundacja Instytut Spraw Publicznych, Warszawa.
Rysz-Kowalczyk B. [2001], Leksykon polityki społecznej, Oficyna Wydawnicza ASPRA-JR, Warszawa.
Sałustowicz P. [2007], Pojęcie i funkcje ekonomii społecznej, „Ekonomia Społeczna Teksty", nr 2.
Silver H. [1994], Social exclusion and social solidarity, „International Labour Review", Vol. 133.
SRKL [2013], Strategia Rozwoju Kapitału Ludzkiego 2020, Ministerstwo Pracy i Polityki Społecznej, Warszawa.
SRKS [2013], Strategia Rozwoju Kapitału Społecznego 2020, Ministerstwo Kultury i Dziedzictwa Narodowego, Warszawa.
SRK [2012], Strategia Rozwoju Kraju 2020, Ministerstwo Rozwoju Regionalnego, Warszawa.
Szarfenberg R. [2010], Marginalizacja i wykluczenie społeczne - panorama językowo-teoretyczna, [w:] R. Szafenberg, C. Żołędowski, M. Theiss (red.), Ubóstwo i wykluczenie społeczne. Perspektywa poznawcza, Dom Wydawniczy ELIPSA, Warszawa.
Szarfenberg R. [2011], Europejska polityka antywykluczeniowa w Polsce, [w:] R. Szarfenberg, Polski Raport Social Watch 2010. Ubóstwo i wykluczenie społeczne w Polsce. Raport krajowy Polskiej Koalicji Social Watch i Polskiego Komitetu Anti-Powerty Network, Kampania Przeciw Homofobii, Warszawa.
Wódz K., Faliszek K. [2012], Aktywizacja i integracja społeczna - drogi do spójności społecznej, [w:] K. Wódz, K. Faliszek, A. Karwacki, M. Rymsza, Nowe priorytety i tendencje w polityce społecznej - wokół integracji i aktywizacji zawodowej, Wydawnictwo Edukacyjne Akapit, Toruń.
Ustawa o działalności pożytku publicznego i o wolontariacie z 24 kwietnia 2003 r. (Dz.U.2014.1118).
Ustawa o spółdzielniach socjalnych z 27 kwietnia 2006 r. (Dz.U.2006.94.651, z późn. zm.).
Ustawa o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnieniu osób niepełnosprawnych z 27 sierpnia 1997 r. (Dz.U.1997.123.776, z późn. zm.).
Ustawa o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy z 20 kwietnia 2004 r. (Dz.U.2004.99.1001, z późn. zm.).
Ustawa o pomocy społecznej z 12 marca 2004 r. (Dz.U.2015, poz. 163).
Ustawa o zatrudnieniu socjalnym z 13 czerwca 2003 r. (Dz.U.2003.122.1143, z późn. zm.).
Ustawa o przedsiębiorstwie społecznym i wspieraniu ekonomii społecznej, projekt z 10 lipca 2013 r.

SUGEROWANE CYTOWANIE / SUGGESTED CITATION

Pokora M. [2014], Ekonomia społeczna w polityce przeciwdziałania wykluczeniu społecznemu w Polsce, "Ekonomia Społeczna", nr 2, s. 9-20.