Gospodarka społeczna to nie sektor
Social economy is not a sector

do pobrania/download PDF

Lidia Węsierska-Chyc

SŁOWA KLUCZOWE

społeczna gospodarka rynkowa, wolność gospodarcza, własność prywatna, solidarność, sprawiedliwość, dialog społeczny, partnerstwo lokalne, zrównoważony rozwój lokalny

KEYWORDS

social market economy, economic freedom, private ownership, solidarity, equity, social dialogue, local partnership, sustainable local development

STRESZCZENIE

Artykuł podejmuje próbę zainicjowania dyskusji wokół możliwego sposobu myślenia o gospodarce społecznej jako o integralnej części koncepcji społecznej gospodarki rynkowej, a nie „sektorze ekonomii społecznej”. W odwołaniu do konstytucyjnego zapisu o społecznej gospodarce rynkowej jako podstawie ustroju gospodarczego Polski, przeprowadzono krótką analizę fundamentalnych zasad, w oparciu o które ma być ona wdrażana: wolności działalności gospodarczej, własności prywatnej, solidarności, dialogu i współpracy partnerów społecznych, w odniesieniu do rozwiązań szeroko rozumianej gospodarki społecznej. Postawiono tezę, że gospodarka może być zarazem rynkowa i społeczna, i że „uspołecznienie” gospodarki wpływa pozytywnie na jej efektywność i konkurencyjność. Następnie zaprezentowano możliwe kierunki argumentacji na jej poparcie. Na zakończenie autorka podkreśla, że chociaż widać pozytywne zmiany w dokumentach programowych wyznaczających sposób budowania gospodarki społecznej w Polsce, takich jak Krajowy Program Rozwoju Ekonomii Społecznej, to ciągle przebija się w nich myślenie sektorowe. Zmiana tego sposobu myślenia jest wyzwaniem na przyszłość.

ABSTRACT

The article aims to initiate a discussion about thinking of social economy as an integral part of social market economy, not as a ’social economy sector’. Basing on an entry in Polish constitution – about social market economy as a foundation of economic system in Poland, a short analysis of key rules essential for implementing social market economy is conducted: freedom of economic activity, private ownership, solidarity, dialogue and cooperation of the social partners in the area of social economy. There is an argument put forth that economy can be both market and social. Making economy more social has positive effects on its efficiency and competitiveness. There are points supporting this argument listed. At the end the author underlines that although there are positive changes visible in the documents determining the way social economy in Poland is built – like National Program for Development of Social Economy – there is still sector thinking to be noticed in those documents. Changing this way of thinking is a challenge for future.

LITERATURA / REFERENCES

Akcjonariat [2011], Akcjonariat pracowniczy. Przewodnik dla przedsiębiorców i pracowników, Ministerstwo Gospodarki, Warszawa.
Bartyzel J., Wartość wspólnoty. Filozofia polityczna komunitaryzmu, www.legitymizm.org/wartosc-wspolnoty-komunitaryzm.
Birchall J., Hammond Ketilson L. [2009], Resilience of the Co-operative business Model in times of crisis, International Labour organisation responses to the global economic Crisis, Genewa.
Błaszczyk B. [2013], Partycypacja finansowa pracowników w przedsiębiorstwach – szansa czy iluzja?, referat wygłoszony na seminarium pt.: „Partycypacja finansowa pracowników w przedsiębiorstwach. Czy jest o czym dyskutować?", 6 czerwca 2013 r., Pałac Kultury i Nauki w Warszawie.
Bochyńska-Śmigielska E. [2009], Rozwarstwienie społeczne w Polsce na tle innych krajów OECD, http://wynagrodzenia.pl/artykul.php/wpis.1778.
Boni M. (red.) [2009], Polska 2030. Wyzwania rozwojowe, Kancelaria Prezesa Rady Ministrów, Warszawa.
Byszewski G. [2011], Jak można przekształcić spółdzielnię pracy w spółkę kapitałową, [w:] Rzeczpospolita Prawo, http://prawo.rp.pl/artykul/689348.html.
Defourny J., Develtere P. [2008], Ekonomia społeczna: ogólnoświatowy trzeci sektor, [w:] J.J. Wygnański (red.), Antologia kluczowych tekstów. Przedsiębiorstwo społeczne, FISE, Warszawa.
Etzioni A. [1997], The New Golden Rule. Community and Morality in a Democratic Society, Wyd. Basic Books, New York.
Górski R. [2009], Spółki pracownicze i spółdzielnie pracy – próba analizy porównawczej, [w:] Spółdzielczość i akcjonariat pracowniczy jako elementy bezpieczeństwa społecznego i trwałego rozwoju, Warszawa.
GUS [2012], Wolontariat w organizacjach i inne formy pracy niezarobkowej poza gospodarstwem domowym – 2011, „Studia i Analizy Statystyczne”, Warszawa.
Hausner J. [2007], Ekonomia społeczna jako kategoria rozwoju, [w:] J. Hausner (red.), Ekonomia społeczna a rozwój, MSAP UEK, Kraków.
Jędrasik K. [2002], Spółki pracownicze w Polsce, www.kns.gower.pl/praktyczne/polskie.htm.
Kondratowicz A. [2013], Wolność gospodarcza w Polsce i na świecie, „Infos” nr 2 (139),
Koziar J. [1999], Własność pracownicza w USA, sci.pam.szczecin.pl/~fasting/download/kns/USA.doc.
Kozłowski M. [2011], Partycypacja finansowa a polityka państwa, „Acta Universitatis Lodziensis Folia Oeconomica” 248.
KPRES [2013], Krajowy Program Rozwoju Ekonomii Społecznej (projekt), www.pozytek.gov.pl/files/EKONOMIA%20 SPOLECZNA/KPRES_ver_12_%209lipca2013_end.pdf.
Małkowska-Borowczyk M. [2010], Efektywność ekonomiczna przedsiębiorstw odpowiedzialnych społecznie, „Studia i prace kolegium zarządzania i finansów”. Zeszyt naukowy 98, Szkoła Główna Handlowa, Warszawa.
Mączyńska E., Ład gospodarczy. Pochwała ordo, referat przygotowany na jubileusz 85-lecia urodzin prof. Wacława Wilczyńskiego, 20 czerwca 2008, www.pte.pl/pliki/2/12/16_Maczynska.pdf.
Mączyńska E., Pysz P. [2010], Przedmowa, [w]: E. Mączyńska, P. Pysz (red.), Idee Ordo i społeczna gospodarka rynkowa, Polskie Towarzystwo Ekonomiczne, Warszawa.
Mering T. [2013], Spółdzielczość a polityka Unii Europejskiej w okresie kryzysu finansowego i gospodarczego, „Problemy polityki społecznej”, nr 20/2013.
Molski R. [2011], Konkurencja jako element Społecznej gospodarki rynkowej, [w:] J. Ciapała, A. Rosta (red.), Wokół konstytucji i zdrowego rozsądku, Uniwersytet Szczeciński, Szczecin-Jarocin.
Odnowiona strategia [2011], Odnowiona strategia UE na lata 2011-2014 dotycząca społecznej odpowiedzialności przedsiębiorstw, Komisja Europejska.
Opala P., Rzońca A. [2008], Ile wolności gospodarczej?, „Zeszyty Forum Obywatelskiego Rozwoju”, Warszawa.
Opinia EKES [2010], Opinia Europejskiego Komitetu Ekonomiczno-Społecznego sprawie partycypacji finansowej pracowników w Europie (opinia z inicjatywy własnej), Bruksela, 21 października 2010 r., Sprawozdawca: Alexander GRAF VON SCHWERIN, Współsprawozdawca: Madi SHARMA.
Orłowska J., Społeczna odpowiedzialność biznesu (CSR), www.parp.gov.pl/files/74/75/76/1098.pdf.
Piechowski A. [2009], Tworzenie nowych spółdzielni pracy na bazie likwidowanych firm prywatnych – przykłady z wybranych krajów europejskich, [w:] Spółdzielczość i akcjonariat pracowniczy jako elementy bezpieczeństwa społecznego i trwałego rozwoju, Warszawa.
Piechowski A. [2011], Spółdzielczość w Unii Europejskiej, portal Krajowej Rady Spółdzielczej.
Przekształcanie [2011], Przekształcanie spółdzielni w spółki – krytyczna ocena KRS, www.ekonomiaspoleczna.pl/wiadomosc/627455.html.
Rymsza M. [2008], Zapomniany kapitał „Solidarności”. Ekonomia solidarna w Polsce po 1989 roku, Więź, Warszawa.
Sadowska B. (red.) [2009], Społeczna Gospodarka Rynkowa. Nowy Początek, Fundacja Pomocy Wzajemnej Barka, Poznań.
Sadowski T. (red.) [2008], System wsparcia inicjatyw ekonomii społecznej w środowisku lokalnym na przykładzie Partnerstwa Ekonomia Społeczna w Praktyce, Fundacja Pomocy Wzajemnej Barka, Poznań.
Sadowski T. (red.) [2012], Wielkopolskie Centrum Ekonomii Solidarności jako wzór działania partnerskiego, Fundacja Pomocy Wzajemnej Barka, Poznań.
Sadowski T. (red.) [2012], Rozwój – O tym jak integracja środowisk lokalnych i uspołecznienie gospodarki budują nowa jakość, Fundacja Pomocy Wzajemnej Barka, Poznań.
Sadowski T. [2013], Gospodarka społeczna w Polsce, Europie i Afryce, materiał pokonferencyjny, Fundacja Pomocy Wzajemnej Barka, Poznań.
Sierocińska K. [2011], Kapitał społeczny. Definiowanie, pomiar i typy, „Studia Ekonomiczne”, nr 1 (LXVIII).
Sztando A. [1998], Oddziaływanie samorządu lokalnego na rozwój lokalny w świetle ewolucji modeli ustrojowych gmin, „Samorząd Terytorialny”, nr 11.
Wawro J [2012], Społeczna gospodarka rynkowa. Recepta na kryzys, Galicea, Jarosław-Rzeszów.
Wilczyński W. [2005], Polski przełom ustrojowy 1989-2005, Wyższa Szkoła Bankowa w Poznaniu, Poznań.
Wilczyński W. [2010], Misja polskiej ekonomii, [w:] E. Mączyńska, P. Pysz (red.), Idee Ordo i społeczna gospodarka rynkowa, Polskie Towarzystwo Ekonomiczne, Warszawa.
Wratny J. [2004], Rola akcjonariatu pracowniczego w prywatyzacji pośredniej sektora państwowego w Polsce, „Zarządzanie Zasobami Ludzkimi” nr 1.
Zagórna-Jonszta U. [2009], Rola państwa i konkurencji w koncepcjach klasyków ordoliberalizmu, [w:] S. Lis (red.), Społeczna gospodarka rynkowa. W poszukiwaniu modelu rozwoju gospodarczego krajów postsocjalistycznych, Uniwersytet Ekonomiczny w Krakowie, Kraków.
Zybała A. [2007], Siła Partnerstwa, Centrum Partnerstwa Społecznego „Dialog”, Warszawa.

SUGEROWANE CYTOWANIE / SUGGESTED CITATION

Węsierska-Chyc L. [2013], Gospodarka społeczna to nie sektor, "Ekonomia Społeczna", nr 3, s. 9-23.