Kapitał kulturowy jako determinanta i zasób ekonomii społecznej
The culture capital as a determinant and resource for social economy

do pobrania/download PDF

Łukasz Maźnica

Fundacja Warsztat Innowacji Społecznych / The Workshop for Social Innovation Foundation
ul. Halszki 15/21 30-611 Kraków, Polska
e-mail: lukasz.maznica(at)warsztat.org.pl

SŁOWA KLUCZOWE

ekonomia społeczna, kultura, ekonomia kultury, rozwój lokalny, rozwój społeczno-gospodarczy

KEYWORDS

social economy, culture, economy of culture, local development, socio-economic development

STRESZCZENIE

Prezentowany artykuł ma na celu zwrócenie uwagi na wielopoziomowe relacje, jakie wiążą ekonomię społeczną z kulturą. Wychodząc od koncepcji i badań wskazujących na wysokie znaczenie poziomu kapitału społecznego dla potencjału rozwojowego ekonomii społecznej, autor stara się pokazać, że być może jeszcze istotniejsza jest w tym kontekście i w tej relacji kultura. Jest ona, wedle wielu uznanych w literaturze przedmiotu koncepcji, czynnikiem determinującym kapitał społeczny. Drugim zagadnieniem szerzej poruszanym w tekście jest szansa, jaką daje podmiotom ekonomii społecznej działalność w sektorze kulturalnym bądź działalność oparta na kapitale kulturowym. Przytaczane jest w tym kontekście pojęcie renty monopolowej i analizowane są potencjalne szanse, które można dostrzec w kulturze, kiedy rozważa się możliwości rozwojowe sektora polskiej ekonomii społecznej. Dla ich potwierdzenia prezentowane są także przykłady konkretnych podmiotów gospodarki społecznej, które z powodzeniem funkcjonują, lokując swoją codzienną działalność w przywoływanym obszarze.

ABSTRACT

The article aims to draw attention to the multilevel relations of social economy and culture. Starting from a concept and research underlining the high significance of a level of social capital for a development potential of social economy, the author attempts to show that culture is perhaps more significant in such a context and relation. According to a number of recognised in literature concepts it is a factor determining social capital. The second question described in the text is a chance given to social economy entities related to the activities in culture sector or based on culture capital. The notion of monopolist rent is refereed in that context and potential chances that can be noticed in culture, when considering the development opportunities for Polish social economy sector, are analysed. To verify it, the cases of social economy entities which successfully operate, locating their activities in analysed area.

LITERATURA / REFERENCES

Balcerowicz L. [2007], Ekonomia i etyka państwa socjalnego, dostępne na: www.wiedzainfo.pl/wyklady/104/ekonomia-i_etyka_panstwa_socjalnego.html [01.10.2013].
Bogacz-Wojanowska E. [2008], Funkcjonowanie przedsiębiorstwa społecznego w otoczeniu, Kwartalnik „Ekonomia Społeczna”, nr 3.
Bohdziewicz-Lulewicz M., Sutuła J. [2012], Ekonomia społeczna jako instrument rozwoju regionu oraz społeczności lokalnych, „Ekonomia Społeczna”, nr 2/2012 (5).
Czapliński P. [2013], Rudy i Zośka 70 lat później. Estetyka i erotyka patriotyzmu, dostępne na: http://wyborcza.pl/1,76842,13741454,Rudy_i_Zoska_70_lat_pozniej_Estetyka-_i_erotyka_patriotyzmu.html [16.10.2013].
Defourny J. [2008], Gospodarka społeczna wychodzi z cienia, „Rzeczpospolita, nr 27.
Forjasz A. [2011], Kultura jako środowisko rozwoju ekonomii społecznej, dostępne na: www.ie-ries.com.pl/archiwum/artykuly/RIES_20110613939_kultura_jako_srodo.pdf
[19.10.2013].
Frączak P., Wygnański J.J. [2006], Ekonomia społeczna w Polsce – definicje, zastosowania, oczekiwania, wątpliwości, „Ekonomia Społeczna. Teksty”, nr 1.
Frączak P., Wygnański J.J. [2013], Manifest Ekonomii Społecznej cztery lata później. Lekcje i wnioski na przyszłość, „Ekonomia Społeczna”, nr 1/2013 (6).
Gagacki J. [2013], Kapitał społeczny i kultura zaufania, „Ekonomia Społeczna”, nr 1/2013 (6).
GUS [2013], Ubóstwo w Polsce w 2012 r. (na podstawie badań budżetów gospodarstw domowych), dostępne na: www.stat.gov.pl/cps/rde/xbcr/gus/WZ_ubostwo_w_polsce_2012.pdf [10.10.2013].
Harvey D. [2010], Sztuka renty. Globalizacja, monopol i utowarowienie kultury, [w:] Ekonomia kultury. Przewodnik Krytyki Politycznej, Wydawnictwo Krytyki Politycznej, Warszawa.
Hausner J. [2007], Ekonomia społeczna jako kategoria rozwoju, [w:] J. Hausner (red.), Ekonomia społeczna a rozwój, MSAP UEK, Kraków.
Hausner J., Laurisz N., Mazur S. [2007], Przedsiębiorstwo społeczne – konceptualizacja, [w:] J. Hausner (red.), Zarządzanie podmiotami ekonomii społecznej, MSAP UEK, Kraków.
Hausner J. [2012], Ekonomia społeczna a państwo, [w:] M. Frączek, J. Hausner, S. Mazur (red.), Wokół ekonomii społecznej, MSAP UEK, Kraków.
Herbst K. [2006], Czy ekonomia społeczna wspomoże rozwój lokalny?, Ekonomia Społeczna. Teksty, nr 26,
Ilczuk D., Krzysztofek K. [2011], Znaczenie kompetencji kulturowych dla budowania kreatywności i kapitału intelektualnego Europy, dostępne na:www.platformakultury.pl/files/2011-10-25/ekspertyza_znaczenie_kompetencji.pdf [20.10.2013].
Instytut Kościuszki [2011], Trzeci Sektor – piąta władza?, dostępne na: http://ik.org.pl/cms/wp-content/uploads /2011/05/BPIK_05.2011_instytut_kosciuszki_3sektor_5wladza.pdf [10.10.2013].
Jelonek M. [2012], Teorie socjologiczne a ekonomia społeczna, [w:] M. Frączek, J. Hausner, S. Mazur (red.), Wokół ekonomii społecznej, MSAP UEK, Kraków.
Karwińska A. [2008], Odkrywanie socjologii, PWN, Warszawa.
Kaźmierczak T. [2007], Zakorzenienie przedsiębiorstw społecznych, Instytut Spraw Publicznych, Warszawa.
Krajowy [2013], Krajowy Program Rozwoju Ekonomii Społecznej, projekt (lipiec), dostępne na: www.ekonomiaspoleczna.pl.
Kwaśnicki W. [2005], Gospodarka społeczna z perspektywy ekonomii liberalnej, „Trzeci Sektor”, nr 2 (wiosna).
Leadbeater Ch. [1997], The Rise of the Social Entrepreneur, Demos, London.
Martin R.L., Osberg S. [2007], Definicja przedsiębiorstwa społecznego, dostępne na: www.ekonomiaspoleczna.pl/x/316024 [12.10.2013].
Maźnica Ł. [2012], Czy kreatywność rośnie na drzewach, czyli o pochodzeniu kreatywności, jej oddziaływaniu na rozwój oraz roli edukacji w kształtowaniu kreatywnego myślenia, [w:] M. Frączek (red.), Wokół gospodarki i administracji publicznej, Fundacja GAP, Kraków.
Olbrycht K. [2004], Kultura osobista wśród celów edukacji kulturalnej?, [w:] K. Olbrycht (red.), Edukacja kulturalna. Wybrane obszary, Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego, Katowice.
Praszkier R., Nowak A. [2005], Zmiany społeczne powstałe pod wpływem działalności przedsiębiorców społecznych, „Trzeci Sektor”, nr 2.
Raport [2009], Raport: Kultura w kryzysie czy kryzys w kulturze. Raport przygotowany na zlecenie MKiDN, dostępne na: http://www.kongreskultury.pl/library/File/Hausner/Kultura% 20w%20kryzysie%20czy%20kryzys%20w%20kulturze_wpelna.pdf, [13.10.2013].
Rosiek K. [2006], Ekonomia społeczna w strategii miasta Krakowa, Ekonomia Społeczna. Teksty, nr 27.
Silska A. [2004], Przykład włoskich konsorcjów eksportowych szansą małych i średnich przedsiębiorstw w Polsce, dostępne na: http://www.parp.gov.pl/files/74/81/104/wloskie_konsorcja.pdf [15.10.2013].
Skąpska G. [2007], Społeczeństwo obywatelskie: kontekst i płaszczyzny funkcjonowania, [w:] J. Hausner (red.), Ekonomia społeczna a rozwój, MSAP UEK, Kraków.
Skutnik J. [2004], Wychowanie w sztuce jako koncepcja edukacji kulturalnej dziecka, [w:] K. Olbrycht (red.), Edukacja kulturalna. Wybrane obszary, Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego, Katowice.
Szarfenberg R. [2012], Ubóstwo i wykluczenie społeczne w Polsce – pomiar, wyjaśnianie, strategie przeciwdziałania, dostępne na: http://rszarf.ips.uw.edu.pl/pdf/uiws2012a.pdf [30.10.2013].
Sztompka P. [2007], Zaufanie. Fundament społeczeństwa, Wydawnictwo Znak, Kraków.
Ślusarczyk J. [2008], Dwie drogi przedsiębiorczości realizującej cel społeczny, Kwartalnik „Ekonomia Społeczna”, nr 3.
The World Bank, “Social Capital Initiative” Working Papers, dostępne na: http://web.worldbank.org/.
Traktat [2002], Traktat ustanawiający Wspólnotę Europejską, tekst skonsolidowany, uwzględniający zmiany wprowadzone traktatem z Nicei (Dz.Urz. UE 2002 C 325, s. 33, art. 125 i nast.).
Wygnański J.J. [2007], Ekonomizacja organizacji pozarządowych, [w:] J. Hausner (red.), Ekonomia społeczna a rozwój, MSAP UEK, Kraków.
Zarycki T. [2004], Kapitał społeczny a trzy polskie drogi do nowoczesności, „Kultura i Społeczeństwo”, nr 2.

SUGEROWANE CYTOWANIE / SUGGESTED CITATION

Maźnica Ł. [2013], Kapitał kulturowy jako determinanta i zasób ekonomii społecznej, "Ekonomia Społeczna", nr 3, s. 80-90.