Rozważania wokół fenomenu pomocy
Deliberations on the phenomenon of assistance

do pobrania/download PDF

Janina Filek

SŁOWA KLUCZOWE

pomoc, wsparcie, pomoc wzajemna, przemoc

KEYWORDS

assistance, support, mutual assistance, violence

STRESZCZENIE

Prezentowany poniżej tekst ma charakter refleksji nad fenomenem pomocy – zjawiskiem coraz powszechniej występującym w życiu społecznym, choć raczej słabo obecnym w analizach filozoficzno-społecznych. Należy jednak od razu zaznaczyć, że prowadzone tu rozważania mają charakter wstępny, w dużym bowiem stopniu koncentrują się na analizie językowej. Analiza ta oparta jest na założeniu, że w rozumieniu wielu zjawisk pomocne może się okazać badanie pojęć je opisujących, ponieważ właśnie w języku skumulowana jest wiedza człowieka o otaczającej go rzeczywistości, czasami nawet nie w pełni przez niego uświadamiana. W drugiej części artykułu uwagę skoncentrowano na zaskakującej, zarówno w sensie językowym, jak i w przestrzeni działań praktycznych, bliskości pomocy i przemocy.

ABSTRACT

The paper offers some reflections on assistance – a phenomenon that whose presence in social life is becoming more and more pronounced, although less so socio-philosophical analyses. The considerations presented here are preliminary in nature, and to a considerable extent focus on linguistic analysis. The author’s approach is based on the assumption that an understanding of a number of phenomena can be aided by research into the notions that describe it, since it is within language that people accumulate their knowledge of surrounding reality, sometimes without fully realizing it. The second part of the article focuses on the surprising closeness between assistance and violence, both in their literal senses and in practice.

LITERATURA / REFERENCES

Dower N. [1998], Nędza na świecie, tłum. S. Radziszewski, [w:] P. Singer (red.), Przewodnik po etyce, Książka i Wiedza, Warszawa.
Filek J. [2003], Filozofia odpowiedzialności XX wieku, Wydawnictwo Znak, Kraków.
Filek J. [2010], Dopytywanie się o przemoc, [w]: Jacek Filek, Życie, etyka, inni. Scherza i eseje filozoficzno-etyczne, Wydawnictwo Homini, Kraków
Holt J. [1981], O <pomocy> i specjalistach od pomagania, tłum. A. Jakubowicz, [w:] K. Jankowski (red.) Psychologia w działaniu, Czytelnik,Warszawa.
Kant I. [1971], Uzasadnienie metafizyki moralności, tłum. M. Wartenberg, PWN, Warszawa.
Kochanowski J. [2009], Dzieła wybrane, Wydawnictwo GREG, Kraków.
Kropotkin P. [2006], Pomoc wzajemna, brak tłum., Biblioteka Klasyków Anarchizmu, Poznań.
Lévinas E. [1998], Całość nieskończoność. Esej o zewnętrzności, tłum. M. Kowalska, PWN, Warszawa.
Ness L.D. [2004], Rozświetlanie mroku – buddyzm na Zachodzie, tłum. J.P. Listwan, [w:] A.H. Badiner (red.) Uważność na targowisku. Globalny rynek i masowa konsumpcja a świadome życie, Wydawnictwo Jacek Santorski & Co, Warszawa.
Singer P. [1997], O życiu i śmierci. Upadek etyki tradycyjnej, tłum. A. Alichniewicz, A. Szczęsna, PIW, Warszawa.
Szwecja to Szwecja, Polska to Polska [2011], rozmowa z M. Zarębą-Bielawskim przeprowadzona przez E. Winnicką, „Polityka” nr 29.
Tischner J. [1984], Etyka solidarności, Wydawnictwo Znak, Kraków.
Wilson E.O. [1988], O naturze ludzkiej, tłum. B. Szacka, PIW, Warszawa.
Zaangażowanie [2011], Zaangażowanie społeczne instytucji finansowych w Polsce, Raport przygotowany przez Forum Darczyńców w Polsce oraz PwC.

SUGEROWANE CYTOWANIE / SUGGESTED CITATION

Filek J. [2011], Rozważania wokół fenomenu pomocy, "Ekonomia Społeczna", nr 2, s. 7-20.